Direnç Renk Kodları

Dirençlerin bir çoğunun üzerinde çeşitli renk bantları vardır. Bu renk bantları direncin değerini belirtmektedir. Direnç üzerindeki bu renklere bakarak direnç değeri hesaplanabilir.

Şekilde görüldüğü gibi direnç üzerinde çeşitli renkler vardır. Karbon dirençlerde renk bandı sayısı 4’tür ve her rengin anlamı ve değeri farklıdır. Metal film dirençlerde bu renk sayısı 5 olabilir. Bu durumda değişen tekşey birazdan da göreceğimiz gibi çarpanın yeri değişir. Bu renkler kullanılarak direncin değeri hesaplanabilir. Şimdi bu renklere göre dirençlerin değerleri nasıl hesaplanır bakalım. İlk önce renklerin değerlerini görelim.

Tabloda da göreceğimiz gibi son renk direncin toleransını gösterir. Toleranstan bir önceki renk çarpanı başta kalan renkler ise sayıları verir. Bu şu anlama geliyor; sayı dediğimiz ilk gurup yanyana yazılır. Çarpan ise 10 üzeri olarak yazılır. Toleransta verilen renge göre ±% aralığını belirler. Eğer direncin değeri ölçü aleti ile ölçüldüğünde tolerans aralığında ise direnç sağlam olarak kabul edilir. Örneğin toleransı %5 olan 100Ω’luk direnç ölçü aleti ile ölçüldüğünde değeri 95Ω ile 105Ω arasında olmalıdır. Renk kodları okunduğunda direnç değeri Ω olarak bulunur. bunu uygun as veya üs kata çevirerek hesabı yapmış oluruz.

Bunu bir örnekle pekiştirelim;

Renk bantları; Kırmızı–Mavi-Siyah-Altın ve Sarı–Mor–Kahverengi–Kırmızı–Gümüş olan dirençlerin değerlerini bulun.

Kırmızı–Mavi-Siyah-Altın
      2        6         0       %5 

İlk iki renk yan yana yazılır 26, üçüncü renk çarpan 26×10^0= 26Ω   ±%5 tolerans

Sarı-Mor–Kahverengi–Kırmızı–Gümüş
4      7             1                2        %10

Burada 5 renk var bu durumda ilk üç renk yan yana yazılır;471, dördüncü renk çarpandır 471×10^2 = 471×100=47100Ω =47,1K %10 tolerans

Kısayol : Ben derste öğrencilere anlatırken üslü işlemler genelde zorlarına gittiği için şöyle diyorum; çarpan kaç ise sayıları yazdıktan sonra sonuna o kadar 0 (sıfır) ekleyin. Yani ;

Sarı-Mor–Kahverengi–Kırmızı–Gümüş
4           7            1                2                 %10

burada çarpan 2’dir. Sayıları yanyana yazalım ve çarpan kadar 0(sıfır) ekleyelim.
47100 Ω olacaktır. Matematik işlemine gerek kalmaz ama tolerans hesaplanırken matematikten kaçış yok 🙂 Diyeceksiniz ki ne değişti? Bazen öğrencilere 10^3 ü yapmak gerçekten zor geliyor ama sonuna 3 tane 0 eklemek daha kolay  😉